آثار و فواید آیة الکرسی
دربارهی آثار و برکات این آیه از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل شده:
«قرائت آن، شخص و فرزندان و خانهی او را از برخی حشرات موذی حفظ میکند و قرائت آن پس از نماز واجب، قاری را تا نماز دیگر در ذمّه خداوند قرار میدهد و قرائت آن هنگام خواب، شخص را تحت حفاظت دو فرشته در میآورد و چیزی جز مرگ مانع ورود او به بهشت نیست و خداوند خود، او را قبض روح خواهد کرد و چونان کسی باشد که در رکاب پیامبران به شهادت رسیده است. این آیه در هر خانهای خوانده شود، شیطان و جنیان از آن دور میشوند. آیة الکرسی بر پنجاه کلمه مشتمل است و هر کلمه، پنجاه برکت دارد».
کسی که آن را با سه آیهی اول سورهی مؤمن هنگام صبح بخواند، تا شب؛ و اگر شبانگاه بخواند، تا صبح در امان خواهد بود و هر کس آن را با دو آیهی آخر سورهی بقره در گرفتاریها بخواند، خداوند به فریادش میرسد.1
از ابی الحسن(علیه السلام) نقل شده:
«هر کس آن را هنگام خوابیدن بخواند -اگر خدا بخواهد- از درد فلج در امان باشد و هر کس پس از نماز واجب بخواند، حیوان نیشدار به او آسیب نرساند».
در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) نیز داریم: «قرائت این آیه برای رفع ترس مؤثر است».
در حدیث دیگری از آن حضرت آمده است:
«هر کس آیة الکرسی را یکبار بخواند، خداوند هزار امر ناخوشایند را از او در دنیا برمیگرداند که کمترین آن فقر است، و هزار امر ناخوشایند را در آخرت از او بر میگرداند که کمترین آن عذاب قبر است؛ ولی من از این آیه، برای صعود به درجات بالاتر کمک میگیریم.»2
البته در روایتی که امام علی بن الحسین(علیه السلام) از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل کرده (و نیز روایتی از ابن مسعود) به قرائت دو آیهی بعد از آیةالکرسی نیز سفارش شده است. برپایهی این روایت، پیامبر (صلی الله علیه وآله) فرمود: «هرکس چهار آیه از اول بقره و آیةالکرسی با دو آیه پس از آن و سه آیهی آخر بقره را بخواند، در جان و مالش بدی نبیند و شیطانی به او نزدیک نشود و قرآن را فراموش نکند».3
گویا همین حدیث سبب شد تا بعدها آیةالکرسی در میان برخی شیعیان، عنوانی برای هر سه آیه تلقی شود. آن دو آیه، با آیةالکرسی پیوندی عمیق و تأثیری شگرف در تربیت روح انسان دارد و بیان میدارد که:
« لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ فقد استَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى لاَ انْفِصامَ لَها وَ اللَّهُ سَمیعٌ عَلیم» (بقره، 256)
هیچ اجباری از جانب خداوند در پذیرش دین نیست؛ زیرا راه رشد و هدایت از گمراهی بازشناخته شده است و هر کس به عبادت غیرخدا کافر شود و به خداوند ایمان آورد، به دستگیرهی محکمی چنگ زده که هرگز قطع نمیشود و خدا شنوا و دانا است.
«اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّور وَ الَّذینَ کَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُون» (بقره، 257)
خداوند، یاور و عهدهدار امور مؤمنان است و آنان را از تاریکیها و گمراهیها خارج ساخته، به سوی روشنایی هدایت می کند، اما سرپرست کافران شیطان است و آنها را از روشنایی خارج ساخته، به سوی تاریکیها میبرد و اینان در آتش جاودانهاند.
1 آیة الکرسی، ص 41-62؛ ابن کثیر، ج 1، ص 315
2 عیاشی، ج 1، ص 136
3 الکافی، ج 2، ص 621